Paten Parçaları ve Teknik Özellikleri

Rulman Nedir?

Rulman; birbirine göre bağıl dönme hareketi yapan iki makine elemanının arasındaki sürtünmeyi azaltarak destekleyen parça elemanıdır. Rulmanların parçalardaki görevi ise sorunsuz yük aktarımını sağlamaktır. Etrafınızda gördüğünüz dönme hareketini gerçekleştiren hemen hemen her makinenin içerisinde rulman yer alır. Boyut bakımından çok çeşitli olan rulmanlar karşımıza, kullandığımız dizüstü bilgisayarımızın içinde de, çamaşır makinemizin içinde de çıkabilir. Dünya’da 300 bin civarında rulman çeşidi bulunmaktadır. Tekerlekli patenlerde ise tekerlerin içinde her bir tekerin ortasına iki adet rulman takılır. Günümüz tekerlekli patenlerinde çoğunlukla 608 Standart boyutlu rulmanlar kullanılır.

Spacer Nedir?

İki rulman arasındaki boşluğu dolduran parçaya spacer denir. Spacer’ların en büyük görevi, vidaların(axle) uyguladığı basınç yüzünden rulmanların içeriye doğru sıkışmasını önlemektir. Paten çeşitlerine göre birçok mm de türleri vardır.

Rulman Malzemesi

Rulmanların üretildiği malzeme, kalite ve dayanıklılık açısından dikkat edilmesi gerekilen en önemli faktörlerden biridir. Genellikle çelik, plastik, nylon, ceramics, carbon, bakelite olarak üretilirler. Rulman Değerleri ABEC ve ISO ve DIN ölçeği olarak 3 farklı sistemle ölçülür bunlar rulmanların tolerans değerlerini anlatmak için tüm dünya tarafından kabul edilen bir standarttır. Genelde abec sertifikalı olanlar aynı zamanda iso sertifikalıdır ancak iso sertifikalı olan bazı marka modeller abec sertifikasını alamamışlardır yani burda abec sisteminin daha kullanışlı ve geçerli olduğunu görüyoruz

ABEC sisteminde, ölçeklendirme tek sayılardan oluşur ve sadece 1, 3, 5, 7 ve 9 değerleri vardır. ABEC değeri arttıkça rulmanın çalışabileceği devir sayısı artar ve doğal olarak hızı artmış olur. Fakat bu darbe dayanımıyla ters orantılıdır. ABEC değeri arttıkça rulmanın yığılma dolayısı ile patlama olasılığı daha yüksektir.

• ABEC 1 = ISO 0 Class 0 = DIN P0

• ABEC 3 = ISO Class 6 = DIN P6

• ABEC 5 = ISO Class 5 = DIN P5

• ABEC 7 = ISO Class 4 = DIN P4

• ABEC 9 = ISO Class 2 = DIN P2

ABEC Ölçeklendirmesini Takip Etmeyen Rulmanlar Piyasada ABEC ölçeklendirmesini takip etmeyen rulmanlarda bulunmaktadır genellikle Titanyum . seramik veya çelik malzemeden üretilen rulmanları Swiss Rollerblade SG rulmanlar Bones Bearing,  kullanır. • K2 ve Twincam, ‘ILQ’ rulmanlar kullanır. Rulmanlar, patenler için oldukça önemlidir.En fazla öne çıkan markalardan biri ise Twincam çünkü muhtemelen paten dünyasında en çok rulman satan üreticidir. 1986 yılında kurulan marka 1990 yılında paten kaymaya özgü rulmanlar üretmeye başladı. 2012 yılında Twincam ticari markası “ILQ” yu piyasaya sürdü. Standart değil, ticari bir markadır. Prensip: 6 bilyalı rulman daha iyi bir paten kullanımına daha karşılık gelir.

Frame nedir ?

Frame türkçede çerçeve  yada şase anlamanına gelirken patenciler dünyanın birçok yerinde olduğu gibi bu kelimeyi ingilizce olarak kullanmaktadır.Bot ile tekerleklekleri birbirlerine bağlayan plastik , aleminyum , çelik veya alaşım olarak üretilmişlerdir.Frame paten alt takımının, kasasının sabitlendiği kısmıdır. Tekerlekleri toplar. Bir frame farklı parçalardan oluşur: Üzerinde paten botunun ucu ve topuğu sırasıyla sabitlenmiş olan bir ön ve bir arka köprü. Ön ve arka dikdörtgen delikler arasındaki mesafe milimetre cinsinden ölçülür.
En yaygın frameler 165 mm 195 mm 219mm 243mm 255mm  ‘dir 

UFS – Universal Frame System Nedir ? 2000’li yıllara kadar, frameler belirli paten modelleri için tasarlanıyordu. Bu nedenle framelerde değişiklik veya yenileme yapmak zordu. 2000’li yılların başında Salomon şirketi, ilk UFS dizaynına sahip paten modelini(ST Aaron Feinberg) piyasaya sürdü. UFS tasarımda frame sabitleme vidaları arasındaki mesafeler eşittir ve standarttır. Bu sayede patenciler kolaylıkla frame değiştirebilir hale geldi. Günümüzde, UFS tasarıma uymayan paten ve frame bulmak neredeyse imkansız.

Paten botu nedir ?

Bir çok bot çeşidi vardır: hokey, sürat pateni, slalom pateni, yokuş aşağı pateni agresivve pateni gibi.Paten botları ayağımıza giydiğimizde bizi hem rahat hissetirmesi hemde performans vermesi gereken ayağımızı kaplayan malzemelerdir ve bir çok farklı üretimde bulunurlar bunlar

1. Sert botlar
2. Orta seviye sertlikte botlar
3. Kompozit bot
4. Takviyeli bot

Sert botlar doğrudan kayak botlarından gelir.Dışı tamamen plastik veya kompozit kaplı olanlardır.Piyasadaki en yaygın olanlardır sağlam ve uzun süreli kullanılır. Çoğu zaman, bu botlar polimerlerden (plastik) yapılır poliüretan polietilen naylon PVC gibi malzemelerden üretilir.

Kompozit botlar Sürat pateni botları olarak genelde üretilirler ve kesinlikle konfordan ziyade  performans olarak sonuç verirler. Hem seri üretim hemde el yapımı (kalıp alınarak) üretilebilirler. İtme sırasında kuvvetin iletimi, kompozit malzemeler (fiberglas, karbon, kevlar) kullanılarak arttırılır. Lifler, performansı arttırmak için belirli bir şekilde dokunur.Yıllar geçtikçe, üreticiler performanstan ödün vermeden konforu artırmak için ellerinden geleni yaptılar. Yeni bir “karbon” paten çiftine uyum sağlamak genellikle birkaç haftadan birkaç aya kadar sürer. Hassas ayaklarınız varsa, ayak bileği patik kullanımı bu dezavantajın üstesinden gelebilir.

Orta seviye sertlikte botlar Sert paten botlarına iyi bir alternatiftir. Yumuşak botların konforu spor ayakkabılarına yakındır konforlu ve nefes alabilen bir yapıdadır etrafı süngerlerle tamponlanmıştır üretimi ayakkabılara benzediği için hard botlara göre biraz daha pahalıdır.Bot, ayak ve ayak bileğini ayakkabıda tutmak için toka , klips ve cırt cırt gibi sıkma sistemleri ile tamamlanır.

Takviyeli Botlar Esas olarak tekerlekli hokey ve artistik patinajda kullanılırlar.
Bu güçlendirilmiş (yüksek kesimli) botlar deri, karbon veya fiberglastan yapılmıştır. Ayak bileği daha iyi desteklenir ve iç önyükleme yastığı. Bagaj, maksimum destek için mükemmel bir sağlamlık sunar. Bu uygulamalar destek ve hassasiyette çok talepkardır

Bahadır ÖRS/ Paten Öğretmeni